باغ دماوند در روستای احمدآباد، از توابع دماوند در شرق تهران، و در دامنه‌های دیدنی رشته‌کوه البرز واقع شده است. این ملک که در منطقه‌ای با آب‌وهوای تازه و خنک قرار دارد، یک باغ–ویلا با مساحت تقریبی ۸۰۰۰ متر مربع است. در گذشته، مساحت باغ بزرگ‌تر بوده و بخشی از آن بعدها جدا شده و به مالک دیگری واگذار شده است.

مرمت این مجموعه در پاییز ۲۰۱۰ به دفتر «فیروز فیروز و همکاران» سپرده شد و در پاییز ۲۰۱۲ به پایان رسید.

رویکرد اصلی طراحی در این پروژه، احیای سایت با کمترین مداخله و در عین حال غنی‌سازی معنا و تجربه‌ی اقامت تابستانی مالک بوده است. موقعیت بناها و فضاهای موجود در باغ تا حد زیادی حفظ شد و برخی سازه‌ها بر اساس طرح مرمت، برای ارتقای عملکردشان بهینه‌سازی گردید. این استراتژی—ترکیبی از حفظ و بهبود—با هدف تقویت کیفیت‌های نوستالژیک و لذت‌بخش فضا برای مالک شکل گرفت.

در ضلع غربی ملک، ترکیب خانه اصلی (با مساحت ۲۲۸ متر مربع و دو طبقه)، مهمان‌خانه (۵۶ متر مربع)، و استخر از پیش وجود داشت. این چیدمان دارای پتانسیل پنهانی قدرتمندی برای ایجاد حس گردهمایی و شکل‌دادن به چشم‌اندازهای به‌یادماندنی بود. با نورپردازی، کف‌سازی و محورهای فضاییِ طراحی‌شده با دقت، این بخش از باغ به فضایی پویا بازآفرینی شد—فضایی که بتواند اعضای خانواده را در طول روز برای صرف غذا، استراحت و تفریحات مشترک کنار یکدیگر گرد آورد.

باغ دماوند بر محور اصلیِ طولی‌ای سازمان یافته است که ورودی‌های شرقی و غربی را به هم متصل می‌کند و چارچوب سازمانیِ بنیادی باغ را شکل می‌دهد. این محور مرکزی انسجام فضایی و وحدت درونی را در سراسر سایت تضمین می‌کند. ورودی غربی که در گذشته برای تردد خودرو استفاده می‌شد، اکنون به ورودی خصوصی پیاده تبدیل شده است. با ورود از این دروازه، بازدیدکنندگان به تراسی می‌رسند که میان ساختمان اصلی، یک درخت چنار کهنسال و حوض منعکس‌کننده قاب‌بندی شده است. این تراس که در بالاترین نقطه‌ی باغ قرار دارد، خصوصی‌ترین بخش مجموعه بوده و چشم‌اندازی پانورامیک به تمام باغ ارائه می‌دهد. این دیدگاه اولیه، نخستین برداشت از باغ را به‌عنوان یک کلِ فضاییِ منسجم شکل می‌دهد. با پایین آمدن از این تراس و حرکت در امتداد محور اصلی، تجربه‌ای توالی‌وار از فضاها شکل می‌گیرد؛ به‌گونه‌ای که فرد از میان قطعات باغ میوه عبور کرده و به‌طور مستقیم با فضاهای درونی باغ تعامل پیدا می‌کند. این مسیر نهایتاً به ورودی شرقی می‌رسد که هم برای تردد خودرو و هم برای عابران پیاده در نظر گرفته شده و نقطه‌ی گذار میان بخش‌های خصوصی و عمومی باغ را مشخص می‌کند. دو مسیر فرعیِ شمالی–جنوبی، محور اصلی را قطع کرده و دسترسی به فضاهای خدماتی و بناهای جانبی را فراهم می‌کنند؛ از جمله خانه سرایدار، گلخانه و فضاهای پارکینگ. این مسیرها ضمن تقویت ارتباط عملکردی، یکپارچگی کلی ترکیب‌بندی باغ را نیز حفظ می‌کنند.

«باغ تاریخی ایرانی فضایی مقدس بود که در قالبِ مربع‌بندیِ چهارباغ، چهار گوشهٔ جهان را در بر می‌گرفت، و ناحیه‌ای مرکزی و مقدس‌تر داشت که به‌منزلهٔ کانون جهان عمل می‌کرد—جایی که حوض و جوی‌ها در آن به هم می‌رسیدند. تمامی گیاهان باغ به‌طور یکسان از این ‘جهان کوچک’ بهره‌مند می‌شدند.»

در باغ اعتماد، حوضی مربع‌شکل در امتداد محور اصلی و در مرکز باغ قرار گرفته و ناحیه‌ای کوچک را پیرامون خود تعریف می‌کند. این حوض که «چشم خدا» در باغ محسوب می‌شود، به‌طور نمادین نمایانگرِ آب است و بازتاب‌دهندهٔ احترام عمیق ایرانیان به آن، همراه با عشق و ستایش دیرینه‌شان. علاوه بر این، سامانهٔ آب‌رسانی باغ عملکردهای متعددی را هم‌زمان بر عهده دارد: تأمین آب بخش‌های مختلف باغ، آبیاری گیاهان، نمایش آب، و تعدیل خرداقلیم. در این سیستم، جوی‌ها نقش برجسته‌ای ایفا می‌کنند. جوی‌هایی که در امتداد مسیرها و پای درختان جریان دارند، هم آب را توزیع و هدایت می‌کنند و هم آن را به‌صورتی چشم‌نواز به نمایش می‌گذارند.

در باغ دماوند نیز از شیوه‌های سنتی آبیاری ایرانی استفاده شده است: کرت‌های باغ با روش آبیاری غرقابی سیراب می‌شوند و در امتداد محور اصلی، آب به‌صورت پیوسته در پای درختان جریان دارد. چشم‌انداز محور اصلی باغ—مسیر مستقیم و متقارنی که دو جوی در دو سوی ردیف منظم درختان آن را همراهی می‌کند—تجلی یک الگوی اصیلِ منظر ایرانی است؛ الگویی که هنوز هم می‌توان آن را در خیابان‌ها و فضاهای شهری ایران مشاهده کرد.

در باغ دماوند، طراحی کاشت با در نظر گرفتن درختان و ساختمان‌های موجود و همچنین پیروی از اصول سنتی کاشت در باغ‌های ایرانی انجام شده است. در امتداد محور اصلی، درختان سرو در میان درختان میوهٔ موجود کاشته شده‌اند تا نظمی متقارن و چشم‌اندازی مشخص در امتداد این محور ایجاد کنند. در بخش‌های وسیع‌تر مسیر—که برای عبور خودرو در نظر گرفته شده—ردیفی از درختان «لیکوییدامبر» (Liquidambar) در دو سوی محور کاشته شده تا تغییرات عرض مسیر، سلسله‌مراتب فضایی و تمایز میان بخش‌های عمومی‌تر و خصوصی‌تر باغ را برجسته سازد.

در اطراف ساختمان‌ها، الگوهای کاشت متناسب با دیدها، چشم‌اندازها و کارکرد فضا تغییر می‌کند. از آنجا که ساختمان اصلی برخلاف الگوی رایج باغ ایرانی در مرکز محور قرار ندارد، در بستر روبه‌روی این بنا، گیاهان کوتاه‌تر، بوته‌ها، گل‌ها و پوشش‌های سطحی کاشته شده‌اند تا دید اصلی ایوان حفظ شود. در همین حال، یک درخت چنار قدیمی و ردیفی از افراهای ایرانی در امتداد استخر، تمرکز و محصوریت فضایی ایجاد کرده و این بخش از باغ را به یک واحد یکپارچه تبدیل می‌کنند.

به‌طور مشابه، در مقابل ساختمان فرعی و گلخانه، کرت‌های کوچکی از سبزیجات و گیاهان خوراکی کاشته شده و بوته‌هایی چون «دارتول» (Oleander) در اطراف خانهٔ سرایدار، دید به بخش‌های خصوصی‌تر باغ را کاهش می‌دهند.

یکی از اصول اساسی طراحی کاشت در باغ دماوند، برنامه‌ریزی رنگ و توجه به چهار فصل است—ویژگی برجستهٔ باغ‌های ایرانی. درختان و گل‌ها بر اساس رنگ گل، فصل گل‌دهی، دورهٔ میوه‌دهی، رنگ برگ در پاییز و خزان‌دار یا همیشه‌سبز بودن انتخاب و کاشته شده‌اند.

طراحی باغ دماوند فرصتی شد برای بازنگری در سنت باغ‌سازی ایرانی، کاوش در جوهرهٔ درونی آن، و اندیشیدن به ارزش‌ها و کیفیت‌های پنهانی که در خود دارد. در قالب هندسهٔ چهارگوش، باغ دماوند بر یک زمین نامنظم که در امتداد محور شرق–غرب کشیده شده، شکل گرفته است. مرزهای این زمین با ردیف‌هایی از درختان تبریزی که در چهار گوشه کاشته شده‌اند مشخص شده—اشاره‌ای به فرم مستطیلی باغ ایرانی. این هندسهٔ چهارسوی، فارغ از محدودیت‌های توپوگرافی، محیطی یا موانع موجود، گسترهٔ اصلی باغ ایرانی را تعریف می‌کند و در بخش‌های کوچک‌تر آن نیز تکرار می‌شود. بیش از هر چیز، شکل چهارگوش نمایانگر «نظم» است. این نظم نمادی از حضور و تسلط انسان است؛ تمایز میان طبیعتِ پرورده و بازآفرینی‌شده با طبیعتِ وحشی و رام‌نشده. در باغ دماوند، تأکید بر این فرم معنایی نمادین نیز دارد. چهارگوش تجسم قلمرو مادی و زمینی است و در معماری اسلامی با عنصر خاک پیوند می‌یابد. این فرم نماد «انسان» و «طبیعت» است، در برابر دایره که بیانگر «امر قدسی» و «آسمانی» است. این یادآوری می‌کند که باغ، قطعه‌ای از بهشت آسمانی نیست، بلکه بهشتی زمینی است—بخشی از طبیعت که خود را از جهان بیرون متمایز می‌سازد و زیبایی و کمال خویش را در درون می‌جوید.